ΕΠΟΠΣ Atticus (Blog)
Ως άνθρωπος ονόματι Τηρέας, ήμουν δυστυχισμένος· όμως, όταν μεταμορφώθηκα σε πουλί, βρήκα την ευδαιμονία, έστω και μόνο για το γεγονός ότι, μη όντας πλέον ένα δίποδο χωρίς φτερά —σύμφωνα με τον ορισμό του ανθρώπου από τον Πλάτωνα, που προκάλεσε τον σαρκασμό του κυνικού φιλοσόφου Διογένη—, ήμουν πια ένα δίποδο που κατέχει φτερά. Θεοί και άνθρωποι, πλάσματα μεγάλα και μικρά, όλοι μαρτυρούν ότι είμαι προικισμένος με ομορφιά ασύγκριτη. Το αποκορύφωμα της χάρης μου είναι το λοφίο μου, πιο φημισμένο κι από το κράνος του Έκτορα με τη λοφία από τρίχες αλόγου, ή την Κόμη της Βερενίκης, ή την πλούσια χαίτη του Αβεσσαλώμ. Το λοφίο αυτό —δικαιωματικά θα έπρεπε να λέγεται τριλόφιο— λειτουργεί και ως βαρόμετρο της διάθεσης και των συναισθημάτων μου, υψώνεται ή πέφτει για να καθρεφτίσει τη χαρά, τη λύπη ή τη μελαγχολία μου. Ο ίδιος ο Δίας, θαυμάζοντας την ομορφιά μου, μεταμορφώθηκε σε Έποπα για να αποπλανήσει τη Λάμια, τη ωραιότερη γυναίκα του κόσμου, μα και την πιο οξύθυμη, που σκόρπιζε φόβο και τρόμο στις ψυχές των μικρών παιδιών.
Το όνομά μου, Έποψ, δεν είναι ούτε ευτελής συμβατική ονομασία, ούτε αυθαίρετο γλωσσικό σημείο, αλλά μεγαλόπρεπη ονοματοποιία, αντανάκλαση της φύσης μου, μίμηση της φωνής μου. Κι όμως, ακόμη και οι εσφαλμένες ετυμολογίες που προτείνονται, με κολακεύουν — όπως εκείνη που θέλει το «Έποψ» να προέρχεται από το «ἐπόπτης», τον μυημένο στο ανώτατο στάδιο των Ελευσινίων Μυστηρίων. Ούτε το υβριδικό «Τσαλαπετεινός» (από το τουρκικό çalı, «θάμνος», και peteinos, «πετεινός») με δυσαρεστεί· δεν είμαι, άλλωστε, κανένας στενόμυαλος καθαρολόγος της γλώσσας.
Στην εκτενέστερη, βαθύτερη και πιο ανατρεπτική κωμωδία του, «Όρνιθες», ο Αριστοφάνης μού έδωσε την ευκαιρία να αναδείξω πλήρως τις αρετές μου ως διπλωμάτης, πολιτικός απτόητος από τις ουτοπίες των διανοουμένων και, προπάντων, ως μελωδικός σολίστας, δημιουργός και ερμηνευτής των πιο λεπτών ποιημάτων, κορυφαίος αυτής της εμπνευσμένης τέχνης. Εκμεταλλευόμενος την ευκαιρία αυτή, ανέπτυξα —με πρόσχημα τη διατροφή των πτηνών— τις οικολογικές μου ανησυχίες και, επιπλέον, ζήτησα να τεθεί προς συζήτηση το μεγάλο και διαχρονικό ζήτημα της διαγενεακής αλληλεγγύης, που αποκτά δραματικές διαστάσεις όταν αφορά την αγάπη που τα παιδιά οφείλουν στους γονείς τους, ιδίως στους πατέρες στα γηρατειά τους. Ο ποιητής δεν θα μπορούσε να πράξει διαφορετικά, καθώς η παράδοσή μας, αρχαία και λαϊκή, θέλει τον Έποπα, όπως και τον πελαργό (πρβλ. «ἀντιπελάργησις» – η ανταπόδοση της φροντίδας προς τους γονείς στα γηρατειά), να φημίζονται για την αφοσίωσή τους στους γεννήτορές τους.
Συνεπώς, παραχωρώ με χάρη στο νεοσύστατο εκδοτικό σας οίκο το δικαίωμα να υιοθετήσει την υψηλή ποίηση και τα πολλαπλά νοήματα του ονόματός μου, υπό την προϋπόθεση ότι προτεραιότητα θα δοθεί στους τομείς που με απασχόλησαν: την τέχνη, τη λογοτεχνία, τη φιλοσοφική σκέψη, την οικολογία και την κοινωνική ενσυναίσθηση. Μπορεί να υπάρξουν κακοπροαίρετες γλώσσες που θα με ψέξουν για την αυτοαναφορικότητα και την ενοχλητική μου αυτοθαύμαση· μα δεν είναι η εποχή μας τίποτε άλλο παρά ο μακρύς αιώνας του ναρκισσισμού;