Αίας Αρήιος

Αρχαία ελληνική γραμματεία

Αίας Αρήιος

Gregory Nagy

Δεν υπάρχει άλλος επικός ήρωας που να άξιζε περισσότερα εγκώμια, αλλά να έτυχε άδικης μεταχείρισης από την επική παράδοση παρά ο Αίας, και δεν υπάρχει άλλος σύγχρονος μελετητής καταλληλότερος να αναλύσει τη μοίρα του Αίαντα στην πρώιμη ελληνική ποίηση παρά ο Gregory Nagy.
Εφαρμόζοντας την πρωτοποριακή θεωρία του για τις περίπλοκες αλληλεπιδράσεις μεταξύ της εγκωμιαστικής ποίησης και της ποίησης του ψόγου, ο Nagy αναδεικνύει τις αφηγηματικές παραδόσεις που αφορούν αυτό τον αγαπημένο αλλά άτυχο ήρωα. Συγκεκριμένα, αυτό το επιτυγχάνει, ανατρέχοντας στις πρώιμες επικές αναφορές στον Αίαντα και στη σημασία της πολεμικής του δεινότητας για τους Αχαιούς, στη διαμάχη του με τον Οδυσσέα, στην απόρριψή του από τους συντρόφους τους και στην αυτοκτονία του μέσα από την οπτική του εγκωμιαστικού ποιητή Πινδάρου, ο οποίος επιρρίπτει ψόγο στην επική ποίηση για την αντιμετώπιση που επιφύλαξε στον ήρωα. «Πού είναι η ποιητική δικαιοσύνη σε όλα αυτά;» είναι το ερώτημα στο οποίο ο Νagy επανέρχεται επανειλημμένα.
Στο βιβλίο επίσης αναλύονται σημαντικές αρχαϊκές απεικονίσεις του Αίαντα, ο ρόλος του ως μνηστήρα της Ελένης και η παραγνωρισμένη Ωδή 13 του Βακχυλίδη, σύμφωνα με την οποία ο Αίαντας, και όχι ο Πάτροκλος, σώζει τον αχαϊκό στόλο. Αυτό που αποκαλύπτει το βιβλίο είναι η θεμελιώδης σημασία της οπτικής γωνίας κατά τη διήγηση των ιστοριών των ηρώων στην πρώιμη ελληνική ποίηση και τέχνη.
Guy M. Hedreen, καθηγητής Τέχνης στο Williams College

Σχήμα: 15x24,27 εκ. Τύπος βιβλίου: Μαλακό εξώφυλλο Σελίδες: 248

Συνδεδεμένη με την έννοια του κύκλου ως τροχού άρματος είναι και η ετυμολογία του ονόματος Ὅμηρος. Πρόκειται για nomen loquens, λαλούν όνομα (κατά το λαλούν σύμβολο), που βγαίνει από το ουσιαστικό ὅμηρος, το οποίο ετυμολογικά εξηγείται ως σύνθετο από το *ὅμ και το ᾱρος, ήτοι αυτός που συνταιριάζει/συνδέει μαζί, όπως προκύπτει από το πρόθεμα ὁμο (ὁμοῦ) και τη ρίζα του ρήματος ἀρ-αρ-ίσκειν, που σημαίνει «συνταιριάζω, συνδέω». Με βάση αυτή την ετυμολογία, το όνομα Ὅμηρος είναι μεταφορά: ο ποιητής Όμηρος είναι αυτός που συνταιριάζει [τις λέξεις του ποιήματος] μαζί, σαν το ποίημα να ήταν «ο Κύκλος» με τη σημασία του κύκλου ως τροχού άρματος. Ο Όμηρος ως αριστοτέχνης της ποίησης «συνταιριάζει» ποιητικά μέλη που έχουν φτιαχτεί για να αποτελέσουν στοιχεία ενός άρτιου όλου όπως και ο μάστορας ξυλουργός «συνταιριάζει» ή «συνδέει» κομμάτια ξύλου φτιαγμένα για να αποτελέσουν στοιχεία ενός τροχού άρματος.